Τι είναι ο διαφωτισμένος απολυταρχισμός

Το όνομα "φωτισμένος απολυταρισμός" δόθηκε στις πολιτικές που ακολούθησαν αρκετοί ευρωπαίοι μοναρχίες στα μέσα του 18ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένης της Αικατερίνης Β, που κατά το διάστημα εκείνη κατείχε το θρόνο στη Ρωσία. Ο συγγραφέας της θεωρίας του «φωτισμένου απολυταρχισμού» είναι ο Thomas Hobbes. Η ουσία του ήταν η μετάβαση από το παλιό σύστημα στο νέο - από τις μεσαιωνικές στις καπιταλιστικές σχέσεις. Οι μονάρχες ανακοίνωσαν ότι τώρα είναι απαραίτητο να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε ένα «κοινό καλό» στο κράτος τους. Η προτεραιότητα για αυτό δηλώθηκε το μυαλό.

Θεμελιώδη στοιχεία του "φωτισμένου απολιθωτισμού"

Ο 18ος αιώνας είναι ο αιώνας του "διαφωτισμού" σε όλους τους τομείς της ζωής: η λογοτεχνία, η τέχνη. Οι ιδέες του Διαφωτισμού άφησαν ένα αποτύπωμα στην κρατική εξουσία. Αν νωρίτερα η έννοια της απόλυτης κρατικής εξουσίας περιορίστηκε αποκλειστικά στον πρακτικό προσανατολισμό της, δηλαδή στο σύνολο των δικαιωμάτων της κρατικής εξουσίας, ο πλέον απολυταρχικός χαρακτήρας κηρύχθηκε διαφωτισμένος. Αυτό σημαίνει ότι η κρατική εξουσία αναγνωρίστηκε πάνω από όλα τα άλλα, αλλά ταυτόχρονα, προστέθηκε ανησυχία για την ευημερία ολόκληρου του λαού. Ο μονάρχης έπρεπε να είχε συνειδητοποιήσει ότι δεν έχει μόνο δικαιώματα και απεριόριστη δύναμη στα χέρια του, αλλά και ευθύνες έναντι του λαού του.

Οι ιδέες του φωτισμένου απολυτατισμού εκφράστηκαν για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία. Οι συγγραφείς και οι φιλόσοφοι ονειρεύτηκαν να αλλάξουν ριζικά το υπάρχον πολιτικό σύστημα, να αλλάξουν τη ζωή των απλών ανθρώπων προς το καλύτερο. Οι μονάρχες, συνειδητοποιώντας ότι η αλλαγή έρχεται και δεν μπορεί να αποφευχθεί, αρχίζουν να πλησιάζουν τους φιλοσόφους, να απορροφούν ιδέες που εκφράζονται από αυτές στις πραγματείες τους. Έτσι, για παράδειγμα, η Catherine II είχε στενή αλληλογραφία με τους Voltaire και Didro.

Οι φιλόσοφοι υποστήριξαν ότι το κράτος υπόκειται σε λογική, ότι οι αγρότες δημιουργούν καλύτερες συνθήκες για ύπαρξη. Στη Ρωσία, για παράδειγμα, η περίοδος του «φωτισμένου absolutism» περιλαμβάνει την ανάπτυξη της εκπαίδευσης, την προώθηση του εμπορίου, τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα των συντεχνιών και τον εκσυγχρονισμό της αγροτικής δομής. Ωστόσο, το τελευταίο έγινε πολύ προσεκτικά, μόνο τα πρώτα βήματα έγιναν.